ΠΟΤΕ ΖΗΤΟΥΝΤΑΙ ΚΑΙ ΠΟΤΕ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΟΙ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΤΟΣΥΜΒΑΤΟΤΗΤΑ
O λόγος που γράφεται αυτό το άρθρο είναι ότι μερικές τράπεζες βλαστοκυττάρων προβάλλουν ως πλεονέκτημα την εξέταση των αντιγόνων της ιστοσυμβατότητας στα δείγματα που φυλάσσονται. Οι εξετάσεις αυτές δεν αποτελούν ούτε πλεονέκτημα αλλά ούτε και μειονέκτημα για το εργαστήριο που τις κάνει, αλλά είναι απαραίτητες για τη φύλαξη δειγμάτων που προορίζονται για δημόσια ή γενικά αλλογενή χρήση. Οι εξετάσεις για τον έλεγχο της ιστοσυμβατότητας δεν περιλαμβάνονται στις εξετάσεις ρουτίνας και αποτελούν τις απαραίτητες εξετάσεις προκειμένου να γίνει μεταμόσχευση ενός οργάνου ή βλαστοκυττάρων. Διαγνωστικά οι εξετάσεις αυτές βοηθούν στις περιπτώσεις που υπάρχει δυσκολία στη διάγνωση ενός αυτοάνοσου νοσήματος σε ασθενή και η συσχέτιση του με γονίδια του συστήματος ιστοσυμβατότητας επιβεβαιώνει ή φέρνει πιο κοντά στη διάγνωση.
Η διερεύνηση της πατρότητας με μια πιο λεπτομερή ανάλυση των γονιδίων του συστήματος ιστοσυμβατότητας αποτελεί την πλέον αξιόπιστη μέθοδο επιβεβαίωσης ή αποκλεισμού του υπό εξέταση πατέρα.
Οι εξετάσεις της ιστοσυμβατότητας είναι τελείως απαραίτητες προκειμένου να γίνει μια αλλογενής μεταμόσχευση ή να επιβεβαιωθεί η ταυτότητα του δείγματος στις αυτόλογες μεταμοσχεύσεις. Στις αλλογενείς μεταμοσχεύσεις απαιτείται απόλυτη ιστοσυμβατότητα μεταξύ δότη του οργάνου και του ασθενούς. Όταν χρησιμοποιείται το ομφαλοπλακουντιακό αίμα δεν απαιτείται απόλυτη ιστοσυμβατότητα, σε κάθε περίπτωση όμως απαιτείται θεραπεία ανοσοκαταστολής προκειμένου να μη γίνει απόρριψη του μοσχεύματος παρά την εργαστηριακά επιβεβαιωμένη ιστοσυμβατότητα.
Στις αυτόλογες χρήσεις, όπου ο ασθενής χρησιμοποιεί τα δικά του βλαστοκύτταρα, η ιστοσυμβατότητα είναι απόλυτη, επειδή πρόκειται για δικό του υλικό, επιβάλλεται όμως να γίνεται ο έλεγχος ιστοσυμβατότητας μόνο για επιβεβαίωση ότι πρόκειται για το δικό του υλικό. Στην περίπτωση αυτή λαμβάνεται αίμα από τον ασθενή και μικρή ποσότητα από τα βλαστοκύτταρά του και εξετάζεται η συμβατότητα μεταξύ των δύο δειγμάτων.
Οι εξετάσεις της ιστοσυμβατότητας προκειμένου για μεταμόσχευση γίνονται σε διάφορα επίπεδα. Αρχικά γίνονται τέσσερις εξετάσεις στα υπό διερεύνηση δείγματα και εφ όσον αποδειχτεί συμβατότητα ακολουθεί ένα δεύτερο στάδιο το οποίο εξασφαλίζει σε μεγαλύτερο βαθμό την καταλληλότητα του δείγματος και την αποφυγή της απόρριψης. Προκειμένου για ταυτοποίηση της πατρότητας οι εξετάσεις γίνονται σε μεγαλύτερο βάθος και είναι πολύ περισσότερες.
Οι εξετάσεις ιστοσυμβατότητας αποτελούν καθημερινή πράξη της φύλαξης δειγμάτων σε δημόσια τράπεζα και οι κωδικοί της φύλαξης αντιστοιχούν στην ιστοσυμβατότητα. Τα δείγματα είναι ανώνυμα και χορηγούνται με βάση την ιστοσυμβατότητα, η οποία αποτελεί ένα από τα αυστηρότερα φυλασσόμενα προσωπικά δεδομένα του ατόμου. Για το λόγο αυτό η αναφορά της διατήρησης φακέλου προσωπικών δεδομένων στην Αρχή Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων αποτελεί την βασικότερη προϋπόθεση της λειτουργίας του εργαστηρίου.
Κ ΚΟΥΖΗ-ΚΟΛΙΑΚΟΥ
ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ