ΝΕΟΤΕΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΘΕΡΑΠΕΙΑ ΤΟΥ ΝΕΑΝΙΚΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ
Ο σακχαρώδης διαβήτης τύπου Ι ανήκει στην κατηγορία των αυτοάνοσων ασθενειών, εμφανίζεται στα πρώτα έτη της ζωής του ατόμου και η θεραπεία του είναι η καθημερινή χρήση ινσουλίνης. Εξετάζοντας κάποιος το πάγκρεας στα αρχικά στάδια της νόσου διαπιστώνει ότι τα κύτταρα που παράγουν την ινσουλίνη είναι λειτουργικά, αλλά η δράση τους είναι περιορισμένη λόγω της υπερβολικής συγκέντρωσης κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος στο περιβάλλον τους. Επομένως η αντιμετώπιση της συγκέντρωσης των ανοσοκυττάρων θα δώσει τη δυνατότητα στα ινσουλινοπαραγωγά κύτταρα του παγκρέατος να συνεχίσουν τη φυσιολογική λειτουργία τους. Οι θεραπείες που στρέφονται προς αυτή την κατεύθυνση σήμερα χορηγούν στον ασθενή αυτόλογα αιμοποιητικά ή μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα μετά από περιορισμένη χημειοθεραπεία. Εάν η μέθοδος εφαρμοστεί άμεσα μετά την κλινική εκδήλωση του διαβήτη και ενώ εξακολουθούν να υπάρχουν λειτουργικά ινσουλινοπαραγωγά κύτταρα τότε οι ασθενείς δεν θα έχουν ανάγκη χορήγησης ινσουλίνης. Η όλη μέριμνα αφορά τη διατήρηση στο ακέραιο της λειτουργίας των εναπομεινάντων υγιών κυττάρων. Το χρονικό διάστημα που οι ασθενείς αυτοί δεν θα χρειάζονται την ινσουλίνη εξαρτάται από το πόσο αποτελεσματικά έγινε η καταστολή του ανοσοποιητικού συστήματος και δόθηκε η δυνατότητα στα παγκρεατικά κύτταρα να συνεχίσουν τη λειτουργία τους και πόσα λειτουργικά κύτταρα παρέμειναν μετά την εκδήλωση του διαβήτη.
Τα τελευταία χρόνια ανακαλύφθηκε ότι κάθε όργανο έχει δικά του βλαστοκύτταρα, τα οποία σε περίπτωση βλάβης δεν έχουν τη δυνατότητα της αποκατάστασης του οργάνου, επειδή είναι σταθερά συνδεδεμένα με το περιβάλλον τους και η ικανότητα πολλαπλασιασμού και διαφοροποίησης τους είναι πολύ περιορισμένη. Για το λόγο αυτό η έρευνα σήμερα στρέφεται προς την απομόνωση βλαστοκυττάρων από το όργανο, τη μεταφορά τους στο εργαστήριο, τον πολλαπλασιασμό, τη διαφοροποίηση και την επαναχορήγηση τους. Επειδή τα βλαστοκύτταρα χρειάζονται πρόσβαση στην κυκλοφορία του αίματος για τη διατροφή τους χορηγούνται μαζί με αιμοφόρα αγγεία, η δημιουργία των οποίων στο εργαστήριο αποτελεί ένα ακόμα μεγάλο επίτευγμα της βιοτεχνολογίας.
Στην περίπτωση του σακχαρώδη διαβήτη τύπου Ι η λήψη βλαστοκυττάρων από το πάγκρεας, ο πολλαπλασιασμός, η διαφοροποίηση και η επαναχορήγησή τους μαζί με αιμοφόρα αγγεία έχει πραγματοποιηθεί με επιτυχία σε πειραματόζωα στο Walter and Eliza Hall Institute of Medical Research Parkvill Victoria από τον καθηγητή Len Harrison και τους συνεργάτες του. H μελέτη δημοσιεύτηκε στο περιοδικό PLOS ONE τον Νοέμβριο του 2012. Τα κύτταρα ενσωματώθηκαν στο πάγκρεας και συνέχισαν για μακρό χρονικό διάστημα, όσο διατηρούσε η παρατήρηση, την παραγωγή της ινσουλίνης. Η διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος η οποία εξακολουθεί και μετά την εμφύτευση των κυττάρων στο πάγκρεας είναι ένα θέμα το οποίο ακόμα δεν έχει λυθεί και φαίνεται σήμερα να περιορίζει την ελπίδα για μόνιμο θεραπευτικό αποτέλεσμα.
Εάν η μέθοδος αυτή αποδειχθεί πρακτική και αποτελεσματική, ανάλογη θεραπεία θα προκύψει και για άλλα όργανα και πιθανόν με μεγαλύτερη ευκολία στις περιπτώσεις που πρόκειται για απλή εκφυλιστική και όχι αυτοάνοση ασθένεια.
Κ ΚΟΥΖΗ-ΚΟΛΙΑΚΟΥ
ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ ΙΑΤΡΙΚΗΣ